• Uit onderzoek blijkt dat boosterprikken de bescherming tegen Covid-19 verhogen en dat de effecten al binnen een paar dagen te zien zijn.
  • Het is nog niet bekend hoe duurzaam de bescherming is, maar wetenschappers hebben goede hoop.
  • In Nederland is de boostercampagne later gestart dan in veel andere landen. Allereerst krijgen 80-plussers een extra prik.
  • Lees ook: DNB-baas Klaas Knot: vierde coronagolf in Nederland raakt economie niet heel hard

Twee coronaprikken zijn goed, maar om te beschermen tegen symptomatische Covid 19-besmettingen lijken drie prikken nog beter.

Het is moeilijk te zeggen hoelang boosterprikken extra bescherming zullen bieden, omdat dit pas sinds kort gebeurt. Maar er is brede consensus onder immunologen dat een boosterprik het immuunsysteem een flinke oppepper kan geven bij mensen die vele maanden eerder hun eerste vaccins hebben gehad.

De eerste onderzoeken naar boosterprikken laten zien dat de antilichamen bij mensen naar recordhoogte stijgen als ze een paar maanden na de eerste vaccinatieronde een extra prik krijgen. Daardoor worden ze (op z’n minst tijdelijk) extra beschermd tegen Covid-19.

Zo heeft de Amerikaanse farmaceut Pfizer onderzoek gedaan onder 10.000 mensen die eerder twee vaccins hadden gekregen. De deelnemers aan het onderzoek werden in twee groepen gesplitst: 5.000 mensen kregen een booster en de andere 5.000 kregen een placebo ingespoten.

Het verschil tussen de mensen met en zonder boost was al snel te zien. Zoals Pfizer in de grafiek hieronder laat zien waren mensen al enkele dagen nadat ze hun derde dosis hadden gekregen beter beschermd.

chart from pfizer's booster study showing boosted people with far fewer covid 19 cases than unboosted people
Bron: CDC ACIP.

"Als je kijkt naar de blauwe lijn, dan zie je wat er gebeurt nadat je een boostershot hebt gekregen", zei directeur Anthony Fauci van het Amerikaanse RIVM maandag tijdens een briefing in het Witte Huis. In de grafiek van Pfizer is tot 100 dagen na de derde prik het aantal besmettingen te zien onder de deelnemers aan het onderzoek.

Fauci wees erop dat mensen die een boost kregen tijdens het onderzoek van Pfizer (blauwe lijn) een veel kleinere kans liepen met Covid 19 besmet te raken dan mensen die een placebovaccin toegediend kregen (rode lijn). "Onmiskenbaar het effect van het boostershot", aldus Fauci.

De betere bescherming maakt al binnen twee weken een echt verschil

Volgens Pfizer is de relatieve werkzaamheid van de boosterprik 95 procent is. Dat betekent dat 95 procent van de mensen in het onderzoek die besmet raakten met het coronavirus waren gevaccineerd maar geen boost hadden gekregen, terwijl de andere 5 procent van de zieke mensen wel een derde prik hadden gehad. (De onderzoekers zijn de coronabesmettingen gaan tellen vanaf zeven dagen nadat de boosterprikken werden gegeven en hebben doorgeteld tot dag 100.)

Maar je hoeft niet alleen af te gaan op de onderzoeksresultaten van Pfizer.

Een onderzoek van de Amerikaanse National Institutes of Health heeft mensen die waren gevaccineerd met Pfizer, Moderna en Johnson & Johnson verdeeld in verschillende boostergroepen en concludeerde dat bij iedereen de antilichamen twee weken na een boosterprik snel waren toegenomen, onafhankelijk van de combinatie van oorspronkelijke vaccinatie en de boost.

Uit een ander in het Verenigd Koninkijk uitgevoerd onderzoek blijkt dat boosterprikken bij mensen van boven de 50 die Pfizer en AstraZeneca hadden gehad, de effectiviteit van het vaccin tot boven de 93 procent bracht, een enorme verbetering. En gegevens uit Israël laten zien dat de besmettingsgraad 12 dagen na een boosterprik 11 keer lager ligt dan bij mensen die een extra prik hebben gekregen en het aantal ernstige ziektegevallen 19 keer lager.

Met al die onderzoeken is de trend overduidelijk: boosterprikken helpen ons immuunsysteem en maken het minder waarschijnlijk dat mensen ziek worden van het coronavirus - op z'n minst tijdelijk.

[activecampaign form=42 css=1]

Maar vaccinexperts waarschuwen ook dat de voordelen van een boosterprik waarschijnlijk in de loop der tijd minder worden. Boosts zijn misschien een goed idee voordat mensen massaal bij elkaar komen voor de feestdagen, maar beschermen niet voor eeuwig.

"Het is een normale eigenschap van ons immuunsysteem dat er veel antilichamen worden aangemaakt na een vaccinatie of blootstelling aan het virus en dat die in de loop van de tijd weer afnemen", legt dr. William Moss van Johns Hopkins University uit aan Insider. "Ze moeten wel naar beneden, want anders wordt ons bloed helemaal gevuld met antilichamen."

Gelukkig zorgt de vaccinatie ook voor een immunologisch geheugen dat mensen goed beschermd tegen de ernstigste gevolgen van Covid-19.

LEES OOK: Van communicatiecrisis naar crisiscommunicatie: Mark Rutte en Hugo de Jonge moeten snel schakelen, anders wordt het een extra lange Covid-winter